روز جهانی GIS

۱۵نوامبر ‪ ۲۰۰۶به نام روز جهانی "سیستم اطلاعات جغرافیایی " ( ‪( GIS نام‌گذاری شده است.

" سیستم اطلاعات جغرافیایی " (‪ ( Geographic Information Systemیک سیستم سخت‌افزاری و نرم‌افزاری رایانه‌ای‌است که به‌منظور دسترسی، نگهداری و استفاده ازداده‌های کارتوگرافی ونمایش داده‌های فضایی از جهان واقعی طراحی شده است.

روز ‪ GISرویدادی جالب و هدفمند است که کاربران ‪ , GISفروشندگان و ارائه دهندگان خدمات وابسته به آن به معرفی کاربردهای ملموس این فناوری مهم به عموم مردم، مدارس و کلیه آحاد جامعه می‌پردازند و هدف از آن گسترش آموزش، ترویج و کاربرد این علم در بین مدارس، تشکل ها، سازمان‌ها و خصوصا تمرکز بر روی آموزش کودکان است که از سال ‪ ۱۹۸۷شروع شده است.

برخی‌ازحمایت‌کنندگان این روز " جامعه ملی جغرافیا " (‪Geographic Society ‪،(Nationalانجمن‌جغرافیدانان‌آمریکا،دانشگاه‌کنسرسیوم علوم اطلاعات جغرافیایی ، سازمان زمین شناسی آمریکا (‪ (USGSکتابخانه کنگره آمریکا و شرکتهای " سان " ( ‪ ( SUNو " اچ . پی " ( ‪ (HPهستند.

اولین سیستم اطلاعات جغرافیایی نخستین بار در کانادا توسط دکتر "تام لینسون" ‪ Tomlinsonبرای استفاده در زمینه مدیریت جنگلها طراحی و اجرا شد.

با عرضه نسل‌های جدید کامپیوتر و کاهش سریع قیمت آن،روند توسعه سیستم‌های ‪ GISسرعت بیشتری یافت و تاپایان آن دهه چندین سیستم ‪ GISدرآمریکاو کانادا توسعه یافت.

فناوری جی‌آی اس در اغلب کشورهای جهان سوم بسیار جوان می‌باشد.

ازویژگی‌های جی‌آی اس در کشورهای غربی هماهنگی بین فناوری وآموزش و کاربرد آن است، درحالی که درکشورهای جهان سوم، ورود فناوری قبل از آموزش و مهارت اندوزی مربوط به آن صورت می‌گیرد.

در ایران، اولین مرکزی که به طور رسمی‌استفاده از سیستم‌اطلاعات جغرافیایی را در کشور آغاز کرد، سازمان نقشه‌برداری کشور بود که در سال ‪ ۱۳۶۹براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، عهده‌دار طرح به کارگیری این سیستم شد.

‪ GISبستری مناسب جهت نگهداری ، مدیریت، ویرایش و تجزیه و تحلیل اطلاعاتی را که به طور همزمان وابستگی مکانی و توصیفی دارند فراهم می‌نماید.

یک ‪ GISنبایدبایک سیستم کارتو گرافی که نقشه‌ها را به‌طوراتوماتیک ذخیره می کند، اشتباه گرفته شود ، چیزی که ‪ GISرا از سیستم‌های تهیه نقشه مجزا می سازد، همان توانایی ترکیب کردن داده است.

قابلیت‌اصلی سیستم‌های کارتوگرافی،ایجاد نقشه‌هایی است که به صورت رقومی درکامپیوترذخیره می‌شوندامااطلاعاتی که از ترکیب لایه‌های مختلفی از داده ها به‌روشهای مختلف و با دیدگاههای مختلف بدست می‌آیند عملکرد اساسی یک ‪GIS می باشد.

این داده‌ها انواع گوناکونی دارند که شامل داده‌های سنجش از دور ، عکسهای هوایی، داده‌های جمع آوری شده از طریق ‪ ، GPSاطلاعات نقشه برداری زمینی و اطلاعات توصیفی هستند.

امروزه و با توجه به پیشرفت‌های صورت گرفته در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، استفاده‌از سیستم اطلاعات جغرافیایی می‌تواند در پاسخگویی به نیاز کاربران در کلیه زمینه ها، ساماندهی و افزایش بهره‌وری از منابع موجود، بهینه‌سازی سرمایه‌گذاری ها و برنامه ریزی ها، سرعت و دقت کار و تعیین قابلیت‌های توسعه در مناطق و مکانهای مختلف موثر باشد.

برخی کاربردهای ‪ GISدر مباحث زمین شناسی نظیر تجزیه وتحلیل اطلاعات زمین شناسی در یک منطقه چه به منظور اکتشافات معدنی، نفت، تهیه نقشه‌های حوادث و بلایای طبیعی ، بررسی میزان آلودگی آب، خاک، هوا می‌باشد.

تجزیه‌و تحلیل داده‌های مربوط به‌کاربری اراضی و هواشناسی حاصل از ماهواره- ها، اندازه‌گیری های زمینی و اطلاعات مربوط به محصول سال قبل برای پیش بینی میزان یک یا چند نوع‌محصول دریک منطقه، جمع آوری، به روز در آوردن، پردازش و توزیع داده‌های مربوط به زمین‌های شهری به طور سیستماتیک، تصمیم‌گیری اقتصادی ، قانونی و فعالیت‌های مختلف برنامه‌ریزی مانند توسعه شهرسازی و برنامه ریزی شهری نیز از دیگر کاربردهای این فناوری است.

همگام با ورود سیستم اطلاعات جغرافیایی به ایران، اصفهان به عنوان یکی از شهرهای پیشتاز در این زمینه آغاز به کار کرد.

به گزارش روابط عمومی سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات و آمار شهرداری اصفهان ، مرکز اطلاعات جغرافیایی شهرداری اصفهان از سال ‪ ۱۳۷۵تحت نظارت معاونت شهرسازی شهرداری و در محل این معاونت پایه‌ریزی شد.

اولین اقدامات صورت پذیرفته در این راستا تهیه نقشه‌های رقومی و جمع‌آوری لایه‌های اطلاعاتی واحدهای تابعه شهرداری بود.

به دلیل ارتباط تنگاتنگ اطلاعات تهیه شده با آمارها و اطلاعات موجود در سازمان خدمات کامپیوتر، کل پایگاه به این سازمان انتقال یافت.

این سازمان تاکنون در سه بخش تهیه نقشه، تهیه سیستم نرم افزاری و تدوین استراتژی ‪ GISشهرداری در این‌باره فعالیت کرده است.

بر اساس این گزارش اولین عکسبرداری از سطح شهر اصفهان در سال ‪ ۱۳۷۵در محدوده‌ای به‌مساحت ‪ ۳۵۰کیلومترمربع (‪ ۳۵۰۰۰هکتار) و شامل حریم قانونی شهر اصفهان انجام گرفت.

دومین مرحله عکسبرداری هوایی در سال ‪ ۱۳۸۲و از محدوده‌ای به مساحت ‪۷۰۰ کیلومتر مربع شامل محدوده شهر اصفهان و شهرهای اطراف انجام شد.

برخی از پروژه‌های سازمان" فاوا" شهرداری اصفهان دراین رابطه شامل سیستم ‪ GISمناطق یازده گانه شهرداری اصفهان (‪ ،(IGISسیستم ‪ GISاملاک و مستغلات شهرداری اصفهان ، مدیریت ناوگان شرکت اتوبوسرانی اصفهان ، سیستم ‪ GISباغ رضوان و سیستم ‪ GISانتخابات است.

روز جهانی  ‪ GISدارای سایتی به ادرس سایت ‪ http://gisday.comاست.